Εγκατάσταση Σλάβων ποιμένων στα βουνά του Μαγγανιακού


Τον Αύγουστο του 626 μ.Χ. ο Ηράκλειος, με την μεγαλύτερη δύναμη του στρατού του, απουσίαζε από την Κωνσταντινούπολη σε εκστρατεία κατά των Περσών. Οι Άβαροι, λαός Μογγολικής καταγωγής με ισχυρό ιππικό και μικρά πλοιάρια, βοηθούμενοι και από ομάδες Σλάβων ποιμένων πολιόρκησαν από ξηρά και θάλασσα την Πόλη για να την καταλάβουν. Χάριν όμως στις ενέργειες του Πατριάρχη Σέργιου και του Μαγίστρου Βώνου, και με τη χρήση του υγρού πυρός, οι πολιορκητές νικήθηκαν και ετράπησαν σε φυγή.

Οι ομάδες των Σλάβων, επωφελούμενες της απουσίας των αυτοκρατορικών δυνάμεων από τον ελληνικό χώρο, κατέβηκαν την Ελλάδα σε μικρές ομάδες, ακολουθώντας τις κορυφογραμμές, φθάνοντας μέχρι την Πελοπόννησο, όπου και εγκαταστάθηκαν. Μεγαλύτερη ακόμα μετακίνηση σλαβικών ομάδων, Σέρβων και Κροατών, προς την Ελλάδα, έγινε τον επόμενο, 8ο αιώνα, επί βασιλείας του Κωνσταντίνου του Ε' του Ισαύρου (741-755). Τα χρόνια εκείνα στην κυρίως Ελλάδα είχε πέσει μεγάλη επιδημία χολέρας, με αποτέλεσμα να αραιώσει πολύ ο πληθυσμός. Το γεγονός αυτό επέτρεψε στους Σλάβους να διολισθήσουν εύκολα και να εγκατασταθούν σε ακατοίκητες περιοχές του Ελληνικού χώρου.

Στο χώρο της Μεσσηνίας, οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν στον Ταύγετο, στην Πυλία και κυρίως στα βουνά της Τριφυλίας, της Κυπαρισσίας και της Ιθώμης. Στα βουνά της περιοχής Μαγγανιακού εγκαταστάθηκαν στους Καλλιγάδες, σε όλο το Πλάι, στο Αλωνάκι και σε όλη την Κόφτρα μέχρι τη Γούβα. Οι Καλλιγάδες, που μέχρι τότε ήταν τόπος διαμονής λύκων, αγριοχοίρων, αλεπούδων και άλλων αγριμιών, πρωτοκαλλιεργήθηκαν από τους Σλάβους και έκτοτε έμειναν ήμερα χωράφια μέχρι και σήμερα. Οι Σλάβοι ξελόγγωσαν και καλλιέργησαν ολόκληρο το Πλάι, από τον Καλαρρύτη μέχρι το Αλωνάκι και από την Κόφτρα μέχρι τη Γούβα. Στο Πλάι είναι ακόμα εμφανή τα ίχνη από τις πεζούλες που έφτιαξαν για να συγκρατήσουν το χώμα στα χωράφια τους και από τα μαντριά και κοτέτσια που είχαν για να προστατεύουν τα ζώα τους. Ακόμα, υπάρχουν ίχνη από τις πρόχειρες κατοικίες τους (καλύβες), γιατί οι Σλάβοι ήταν λαός νομαδικός, δεν είχαν δηλαδή μόνιμες κατοικίες αλλά μετακινούνταν ανάλογα με τις πιέσεις που δέχονταν από τους μόνιμους Έλληνες κατοίκους της κάθε περιοχής και ανάλογα με τις τροφές που υπήρχαν στο κάθε μέρος για τα ζώα τους.

Όταν, με το πέρασμα των χρόνων, οι νομάδες Σλάβοι συγχωνεύτηκαν με τους ντόπιους κατοίκους και εξελληνίστηκαν, σιγά-σιγά κατέβηκαν από τα βουνά και η καλλιέργεια των ορεινών αυτών περιοχών εγκαταλείφθηκε, εκτός από τις περιοχές κοσμαίικα χωράφια και Αλωνάκι, οι οποίες έμειναν ήμερες μέχρι το 1944 περίπου, οπότε έμειναν και αυτές ακαλλιέργητες και λόγγωσαν.

Η παρουσία των Σλάβων αποδεικνύεται, ακόμα, από τα πολλά τοπωνύμια της περιοχής μας σλαβικής προέλευσης, όπως Καβελαρίτσα, Ντόριζα, Κριθαρίτσα, Ταΐτσα και άλλα και από τα πολλά σλάβικα ονόματα ζώων και αντικειμένων, όπως γουστέρα, νυφίτσα, κουνάβι, βεδούρα, κλίτσα, λόγγος, βαγιένι, κοτέτσι, λαγκάδι, τσέλιγκας και άλλα.

Οι Σλάβοι, κατά τον ιστορικό Λάμπρου, δεν είχαν φυλετική σχέση με τους Βουλγάρους. Ανήκαν στην ίδια ινδοευρωπαϊκή φυλή με τους Έλληνες και τους περισσότερους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς. Ήταν ψηλοί, ξανθότριχοι, γαλανόφθαλμοι, φιλόξενοι, άδολοι, φιλήσυχοι και ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Οι Έλληνες (Βυζαντινοί) τους χρησιμοποιούσαν σαν υπηρέτες στα χωράφια τους, δηλαδή για SERVIS, για αυτό πήραν και την προσωνυμία «Σέρβοι». Όταν εξελληνίστηκαν, έγιναν οι καλύτεροι πατριώτες και Έλληνες στρατιώτες κατά των Φράγκων και των Τούρκων. Ονομαστοί έμειναν οι Σέρβοι της Μάνης, οι Μελιγγοί, που κατοικούσαν, οι περισσότεροι, στην περιοχή της Καρδαμύλης μέχρι την Αρεόπολη. Οι Μανιάτες αυτοί Σέρβοι ήταν ζωηροί, ατίθασοι και παρ’ ότι εξελληνίστηκαν και έγιναν Χριστιανοί, επανειλημμένα στασίασαν κατά των Βυζαντινών, ενώ επί Τουρκοκρατίας δεν υποτάχθηκαν ποτέ στους Τούρκους. Κατά τους χρόνους της επανάστασης του 1821 ξεσηκώθηκαν πρώτοι κατά των Τούρκων και είναι γνωστή η προσφορά τους στον αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας μας.